Aparat ortodontyczny ruchomy służy do korygowania wad zgryzu u najmłodszych pacjentów. Jak długo dziecko musi korzystać z takiego aparatu, aby terapia przyniosła oczekiwane rezultaty?
Jak długo nosić aparat ortodontyczny ruchomy?
Dla aparatu ortodontycznego ruchomego charakterystyczne jest to, że można go w każdej chwili wyjąć z ust. Stąd też jedno z częstszych pytań rodziców i opiekunów, którzy trafili z dzieckiem do gabinetu ortodontycznego, to: „Kiedy i jak długo będzie ono musiało nosić aparat ortodontyczny ruchomy?”. Niestety nie ma ono prostej odpowiedzi – kluczowy jest m.in. stopień zaawansowania rozpoznanej wady zgryzu.
W zależności od rodzaju wady zgryzu ortodonta zaleca korzystanie z aparatu ruchomego tylko w nocy albo zarówno w nocy, jak i w dzień. Najczęściej jednak dzieci muszą nosić aparat ortodontyczny ruchomy przez co najmniej kilka godzin w dzień (np. 3-4 godziny) i całą noc. W rezultacie ogólna odpowiedź na pytanie, jak długo nosić aparat ortodontyczny ruchomy, brzmi – co najmniej kilkanaście godzin na dobę.
W przypadku aparatu ortodontycznego ruchomego regularność jego noszenia jest bardzo ważna. To właśnie od tego, czy pacjent stosuje się do zaleceń ortodonty, zależy to, jak szybko będzie można zauważyć efekty wdrożonego leczenia.
Jak działa ruchomy aparat ortodontyczny?
Aparat ortodontyczny ruchomy stosuje się głównie w okresie rozwojowym, czyli u najmłodszych pacjentów, u których nie wykształciły się jeszcze zęby stałe. Za pomocą tego aparatu koryguje się niewielkie wady zgryzu – zarówno czynnościowe, jak i szkieletowe. Jak aparat ruchomy oddziałuje na uzębienie?
Aby wyjaśnić, jak działa ruchomy aparat ortodontyczny, trzeba wskazać, jak jest on zbudowany – składa się on z akrylowej płytki i drutów nachodzących na zęby. Taki aparat może być wyposażony w dodatkowe elementy, np. śrubę lub sprężynę. To aktywne części – oddziałują one na zgryz. Aparat ortodontyczny ruchomy wykorzystuje głównie siłę mięśni twarzy – zmienia napięcie między mięśniami m.in. warg i języka i w ten sposób wywiera wpływ choćby na wyrostki zębowe. W rezultacie za pomocą aparatu ruchomego możliwe jest:
- Pobudzenie wzrostu łuków zębowych
- Prawidłowe ustawienie szczęki i żuchwy.
- Wychylenie czy przesunięcie zębów.
- Zlikwidowanie szpar między zębami.
- Poszerzenie (zwężenie) łuku zębowego.
Aparat ortodontyczny ruchomy nie jest w stanie skorygować każdej wady zgryzu. W wielu przypadkach wdrożenie terapii z użyciem tego aparatu zapobiega jednak konieczności zastosowania bardziej inwazyjnego leczenia w późniejszym okresie – mowa tu głównie o aparacie stałym.
Przebieg leczenia aparatem ortodontycznym ruchomym
Nieprawidłowości w rozwoju zgryzu dziecka rodzicom najczęściej sygnalizuje stomatolog. Gdy młody pacjent trafia do gabinetu ortodontycznego, a rozpoznana wada zgryzu może zostać skorygowana za pomocą ruchomego aparatu ortodontycznego, to proces leczenia wygląda następująco:
- Ortodonta wykonuje wyciski do modeli diagnostycznych, przeprowadzane są też badania niezbędne do ustalenia ścieżki leczenia i wykonania indywidualnego aparatu dla dziecka.
- Dziecko otrzymuje spersonalizowany aparat ortodontyczny ruchomy – najczęściej ma to miejsce już podczas drugiej wizyty w gabinecie. Wówczas też ortodonta instruuje rodziców i pacjenta, jak zakładać i zdejmować aparat oraz jak prawidłowo o niego dbać.
- Ortodonta ustala terminy wizyt kontrolnych. W ich trakcie będą kontrolowane postępy leczenia, a dziecko czy rodzice będą mogli zgłaszać problemy, np. uszkodzenie aparatu ortodontycznego.
Jeżeli rodzice i dziecko współpracują z ortodontą, to rezultaty będą widoczne – przede wszystkim nie dojdzie do dalszego pogłębiania się wady zgryzu. Dodatkowo w trakcie terapii aparatem ruchomym można wyeliminować u dziecka szkodliwe nawyki.
Ile trwa leczenie aparatem ortodontycznym ruchomym?
To kolejne często zadawane przez rodziców i starsze dzieci pytanie. Ile trwa leczenie aparatem ortodontycznym ruchomym? Jest to zależne głównie od wady zgryzu, jaką stwierdził ortodonta. Jednocześnie trzeba pamiętać, że aparaty ortodontyczne ruchome mają zastosowanie u dzieci do około 12. roku życia. Rzadko można je zastosować u starszych dzieci i dorosłych.
Przyjmuje się, że leczenie aparatem ortodontycznym ruchomym trwa przeciętnie 24 miesiące. Z reguły jednak terapia nie kończy się po tym okresie. W zależności od rodzaju wady i sumienności pacjenta konieczne może być wdrożenie leczenia przy pomocy stałego aparatu ortodontycznego. Jeżeli nie będzie to konieczne, pozostaje jeszcze etap retencji – utrwalenia rezultatów uzyskanych podczas terapii. Z tego względu przyjmuje się, że leczenie przy użyciu ruchomego aparatu ortodontycznego może trwać do 3-4 lat.
