Bruksizm należy do schorzeń negatywnie wpływających nie tylko na wygląd uzębienia, ale również na komfort życia. Jakie objawy wskazują na bruksizm? Jakie stosuje się dziś metody wyeliminowania źródeł tej choroby?
Co to jest bruksizm?
Termin „bruksizm” pochodzi z języka greckiego i oznacza „miażdżenie zębów”. Co to za choroba? Bruksizm to niekontrolowana i nadmierna praca mięśni żwaczy objawiająca się przez zaciskanie lub zgrzytanie zębami. Najczęściej bruksizm diagnozuje się u pacjentów w wieku od 16 do 45 lat, rzadziej u dzieci i seniorów. Statystycznie choroba ta częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.
W literaturze medycznej wyróżnia się dwa rodzaje bruksizmu:
-
bruksizm ekscentryczny (w czasie snu) – objawia się zgrzytaniem zębami, którego pacjent nie jest świadomy,
-
bruksizm centryczny (w czasie czuwania) – charakteryzuje się zaciskaniem zębów, którego pacjent jest świadomy, jednocześnie nie występuje zgrzytanie zębami.
Bruksizm – przyczyny
Jakie są przyczyny bruksizmu? Okazuje się, że mechanizm tego schorzenia wciąż jest obiektem badań. Jednocześnie przez ostatnie lata eksperci wytypowali czynniki, które w największym stopniu mogą mieć wpływ zarówno na nieświadome zgrzytanie zębami, jak i świadome zaciskanie zębów. Wśród najczęstszych przyczyn bruksizmu wymienia się:
-
Stres. Bruksizm jest jednym ze sposobów radzenia sobie z napięciem. Reakcje ruchowe pozwalają odreagować napięcie mięśniowo-nerwowe.
-
Wady zgryzu. Nieleczone wady zgryzu (np. zgryz przewieszony) prowadzą do przeciążeń w obrębie narządu żucia.
-
Nieprawidłowo wykonane wypełnienia (plomby, protezy, korony). Są one źródłem asymetrycznych przeciążeń w układzie stomatognatycznym.
-
Częste żucie gumy, spożywanie kawy czy środków psychoaktywnych przed snem. Te zachowania mają wpływ na napięcie mięśniowe.
-
Czynniki genetyczne. Z przeprowadzonych badań wynika, że bruksizm obserwuje się u dzieci dorosłych pacjentów, u których zdiagnozowano to schorzenie.
Bruksizm może pojawić się po różnych urazach i chorobach. Wymienić wystarczy urazy twarzoczaszki czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Także choroba okluzyjna zębów objawia się zgrzytaniem zębami oraz ich zaciskaniem.
Jak rozpoznać bruksizm? Objawy bruksizmu
Czym objawia się bruksizm i jak rozpoznaje się go w gabinecie stomatologicznym? Najczęściej pacjent zgłasza się do lekarza, gdy zauważa niepokojące symptomy. Nie dotyczą one jednak wyłącznie uzębienia. Bruksizm oddziałuje nie tylko na narząd żucia, ale również ma wpływ również na inne partie ciała.
Objawy bruksizmu, które pacjent może u siebie zaobserwować:
-
Bruksizm a ból głowy. To właśnie uporczywe, często pojawiające się bóle głowy są pierwszym symptomem bruksizmu.
-
Bruksizm a mięśnie twarzy i ramion. Pacjenci diagnozowani pod kątem bruksizmu często skarżą się na ból ramion, pleców i mięśni żwaczy.
-
Bruksizm a narządy zmysłów. Pojawić mogą się szumy uszne, zaburzenia równowagi i nieostre widzenie.
-
Bruksizm a stan zębów. Stomatolodzy obserwują, że stan zębów odbiega od pożądanego. Obok patologicznego starcia brzegów siecznych zębów pojawić mogą się złamania zębów i uszkodzenia wypełnień.
-
Bruksizm a sen. Bruksizm jest przyczyną wybudzeń nocnych. To z kolei powoduje, że pacjenci często odczuwają wzmożoną senność w ciągu dnia.
Do jakiego lekarza się zgłosić w przypadku podejrzenia bruksizmu? W pierwszej kolejności należy udać się do stomatologa. Ponieważ jednak u podłoża tego schorzenia mogą leżeć wady zgryzu, to czasem konieczna jest interwencja ortodonty. Jeżeli bruksizm ma swoje źródło w stresie, pomóc może psycholog lub psychiatra.
Jak wygląda leczenie bruksizmu?
Skutki bruksizmu mogą być bardzo poważne – wśród licznych powikłań wystarczy wskazać na mocno zniszczone zęby, przerost mięśni twarzy czy problemy z równowagą. Właśnie dlatego tuż po potwierdzeniu diagnozy konieczne jest wdrożenie leczenia. Jak wyleczyć bruksizm? Leczenie bruksizmu najczęściej jest wielokierunkowe:
-
Wyeliminowanie wad zgryzu lub wymiana uzupełnień protetycznych. Efekty to zmniejszenie napięcia mięśni żwaczy i poprawa warunków zgryzowych.
-
Szyna relaksacyjna, np. przezroczysta szyna Michigan obejmująca wszystkie zęby. Mimo że nie eliminuje ona źródła bruksizmu, to sprawdza się w początkowej fazie leczenia, gdy konieczna jest ochrona zębów przed ich dalszym niszczeniem i rozluźnienie mięśni w czasie snu.
-
Toksyna botulinowa. Wstrzyknięcie toksyny botulinowej prowadzi do rozluźnienia mięśni. Efekty utrzymują się do 6 miesięcy.
Jak jeszcze można leczyć bruksizm? Pomocna może być psychoterapia behawioralna, podczas której pacjent uczy się m.in. technik relaksacyjnych. Terapia może też obejmować leki o działaniu zmniejszającym napięcie mięśniowe, np. Klonazepam czy Propranolol.
Twój bruksizm ma swoje źródło w wadzie zgryzu? Pomoże Ci ortodonta Szczecin – zgłoś się na konsultację, aby dowiedzieć się, jak leczenie będzie przebiegać u Ciebie.
