Wady zgryzu dotyczą zdecydowanej większości społeczeństwa. W niektórych przypadkach mogą być zupełnie nieszkodliwe, czasem jednak potrafią być prawdziwym utrapieniem. Niektóre wady zgryzu są nie tylko defektem kosmetycznym, ale także mają poważny wpływ na zdrowie naszych zębów, wygląd szczęki, a nawet nasze samopoczucie! Nieprawidłowe napięcie mięśni i zaburzone funkcjonowanie żuchwy oraz szczęk spowodowane wadą często jest przyczyną takich dolegliwości jak na przykład migreny, a nawet bóle karku i barków.
Wady zgryzu można korygować w każdym wieku, ale, jak mówi stare przysłowie, „lepiej zapobiegać, niż leczyć”. W poniższym artykule dowiesz się, jakie są najczęściej występujące wady zgryzu, co może je powodować, a także jak je leczyć.
Wady zgryzu – skąd się biorą?
Przyczyny powstawania wad zgryzu dzieli się na wrodzone lub nabyte. Często po prostu daną wadę dziedziczymy i wtedy najlepszą rzeczą, jaką możemy zrobić, jest jak najszybsze leczenie ortodontyczne. Wady dziedziczne to najczęściej zbyt ciasno rozmieszczone zęby oraz nietypowy kształt szczęki. Wady nabyte są spowodowane przez oddziaływanie czynników zewnętrznych i mogą dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych.
W przypadku dzieci zgryz psują najczęściej złe nawyki, takie jak ssanie kciuka, zbyt długie używanie smoczka – pamiętajmy, że można go bezpiecznie stosować jedynie do trzeciego roku życia malucha! Kolejne to nieprawidłowy sposób karmienia zarówno piersią, jak i butelką, a nawet niepoprawne układanie dziecka w łóżeczku. Z kolei u dorosłych pogorszenie zgryzu może być spowodowane nieprawidłowym leczeniem dentystycznym, w tym źle dopasowanym wypełnieniem zębów. Wady zgryzu mogą być też wywołane przez bruksizm, czyli zgrzytanie zębami. Jeżeli zauważymy ten objaw u siebie czy dziecka – nie ignorujmy go! Bruksizm może prowadzić do zwyrodnienia stawów szczęki, a nawet utraty zębów. Za wady odpowiedzialne bywa także oddychanie przez usta, którego przyczyną są na przykład alergie lub powiększony trzeci migdał.
Rodzaje oraz objawy wad zgryzu
Wady zgryzu wyróżnia się na podstawie nieprawidłowości w budowie łuków szczęki. Do najczęściej spotykanych należą:
- tyłozgryz – czyli cofnięcie żuchwy. U pacjentów cierpiących na tyłozgryz obserwuje się nieprawidłowości w budowie szczęki oraz wady wymowy. Tyłozgryz jest najczęściej występującą wadą;
- przodozgryz – głównym objawem jest znaczne wysunięcie dolnej szczęki do przodu, w wyniku którego dolne zęby mogą zachodzić na górne. Ta wada nadaje twarzy bardzo niekorzystny wyraz, a przy tym często towarzyszy jej zbyt małe napięcie języka, warg i mięśni żujących, wady wymowy – zwłaszcza z wypowiadaniem spółgłosek – oraz wysokie podniebienie;
- zgryz otwarty – górne i dolne zęby nie domykają się, w wyniku czego powstaje szpara niedogryzowa. Wada wpływa na tak podstawowe czynności życiowe, jak na przykład rozgryzanie i żucie pokarmów;
- zgryz głęboki – w wyniku tej wady górne zęby mocno zachodzą na dolne, co prowadzi do deformacji rysów twarzy czy ścierania się szkliwa;
- zgryz krzyżowy – powoduje zachodzenie zębów dolnych na górne. Objawia się asymetrią warg oraz nieprawidłową pracą żuchwy.
Sposoby korygowania wad zgryzu
Jak widać, nieleczone wady zgryzu mogą skutecznie obniżyć nasz komfort oraz jakość życia, powodując nie tylko różne dolegliwości, ale także niekorzystnie wpływając na nasz wygląd. Na szczęście obecnie niemal wszystkie wady zgryzu można korygować!
W celu leczenia wad zgryzu najczęściej stosuje się aparaty ortodontyczne – stałe oraz ruchome. W poważniejszych przypadkach konieczne są operacje, mające na celu skorygowanie szczęki. O wyborze metody leczenia zawsze decyduje ortodonta. Specjalista bierze pod uwagę kilka czynników, m.in. zaawansowanie wady czy wiek pacjenta. Należy pamiętać, że im wcześniej wada zostanie wykryta, tym mniej uciążliwa metoda jej skorygowania zostanie zastosowana.
