Po założeniu aparatu ortodontycznego kalendarz pacjenta wypełnia się przypomnieniami o wizytach kontrolnych. Niestety, zdarza się, że obok planowych wizyt konieczne są dodatkowe odwiedziny w gabinecie ortodonty spowodowane awarią aparatu. Uszkodzeń aparatu ortodontycznego nie można lekceważyć, ponieważ mogą one opóźnić wyczekiwane przez pacjenta i lekarza rezultaty leczenia.

Najczęstsze awarie aparatu ortodontycznego

Jakie są najczęstsze awarie aparatu ortodontycznego? Najpowszechniej występujące usterki aparatu noszonego przez pacjenta dotyczą odklejonego zamka, przesuniętego łuku i pękniętej ligatury. Każde z tych uszkodzeń wymaga interwencji ortodonty.

Najczęstsze awarie aparatu ortodontycznego – odklejony zamek

To jedna z najczęściej zgłaszanych ortodontom awarii. Do odklejenia zamka może dojść na każdym etapie korzystania z aparatu ortodontycznego – wystarczy, że pacjent sięgnie po coś twardego do zjedzenia, np. jabłko czy orzeszki.

Przyczyną odklejania się zamków są właściwości kleju używanego przez ortodontę. Kompozycja chemiczna kleju stosowanego w gabinetach ortodontycznych musi zapewniać, że będzie on w stanie przykleić zamek do powierzchni zęba. Jednocześnie klej podczas usuwania zamka nie może niszczyć szkliwa.

Najczęstsze awarie aparatu ortodontycznego – przesunięty łuk

Innym uszkodzeniem aparatu, z którym pacjenci często zgłaszają się do gabinetów ortodontycznych, jest przesunięty łuk. Do przesunięcia tego elementu aparatu może dojść podczas codziennej pielęgnacji zębów.

Nie zawsze awaria aparatu ortodontycznego jest spowodowana nieuwagą pacjenta. Przesunięcie łuku jest też przykładem uszkodzenia, do którego dochodzi pod wpływem sił wyzwalanych przez aparat – łuk mogą uszkodzić przesuwające się zęby.

Najczęstsze awarie aparatu ortodontycznego – pęknięta ligatura

Ligatury są charakterystyczne dla standardowych (czyli metalowych) aparatów ortodontycznych. Pacjenci kojarzą je jako kolorowe gumki. Niestety, mają one wadę polegającą na tym, że dość szybko ulegają zużyciu – do pęknięcia ligatury może dojść między jedną a drugą wizytą.

Pacjenci nie są w stanie samodzielnie wymienić uszkodzonej ligatury. Jeżeli dojdzie do jej pęknięcia, obluzowania się lub wypadnięcia, zamek może zacząć podrażniać błony śluzowe. Wówczas do momentu wizyty u ortodonty warto stosować wosk ortodontyczny.

Jak uniknąć awarii aparatu ortodontycznego?

Czy można uniknąć jednej z najczęstszych awarii aparatu ortodontycznego? Pacjenci mogą ograniczyć ryzyko wystąpienia usterek, stosując się do zaleceń ortodonty. Do najważniejszych rekomendacji należą:

  • Usunięcie z diety pokarmów, które mogą spowodować uszkodzenie aparatu – są to produkty zarówno twarde, jak i o kleistej konsystencji.
  • Wyeliminowanie szkodliwych nawyków – do takich przyzwyczajeń należy m.in. obgryzanie paznokci czy długopisu.
  • Czyszczenie aparatu zgodnie z zaleceniami – uszkodzenie aparatu może spowodować choćby dociskanie włosia szczoteczki do zębów.

Wielu pacjentów już po kilkunastu dniach od założenia aparatu przyzwyczaja się do jego obecności na zębach. Niestety to często powoduje, że przestają oni uważać na aparat w takim samym stopniu, jak w pierwszych dniach jego noszenia. To również może przyczynić się do wystąpienia awarii.

Każdy ortodonta dokładnie tłumaczy pacjentowi, na co powinien on zwrócić szczególną uwagę w czasie korzystania z aparatu. Stosując się do zaleceń lekarza, pacjent może zminimalizować ryzyko przypadkowych usterek i tym samym uniknąć ponadplanowych wizyt.

Awaria aparatu ortodontycznego – co zrobić?

Każde (nawet pozornie drobne) uszkodzenie aparatu ortodontycznego należy zgłosić ortodoncie. Jeżeli doszło do odklejenia zamka czy przesunięcia łuku, należy jak najszybciej umówić się na dodatkową wizytę. Jest to ważne, ponieważ:

  • Odklejony zamek czy przesunięty łuk może powodować dyskomfort – pacjent nie może samodzielnie usunąć problemu.
  • Każde uszkodzenie, które nie zostanie usunięte, wpływa na tempo leczenia – może dojść do cofnięcia się już uzyskanych efektów.

Usunięcie awarii aparatu ortodontycznego zajmuje specjaliście zaledwie kilka minut – z reguły dodatkowa wizyta nie trwa wiele czasu. Kłopotliwy może być jednak dojazd do gabinetu, szczególnie gdy pacjent nie mieszka w jego pobliżu.

Nawet ci pacjenci, którzy stosują się do zaleceń ortodonty, nie mogą zakładać, że nie przydarzy im się awaria aparatu. W tej sytuacji nie należy panikować czy obwiniać się za nieostrożność – z reguły wystarczy krótka wizyta u specjalisty, aby usunąć problem i zminimalizować ryzyko, że leczenie będzie trzeba przedłużyć!